Ημερομηνία λήξης – Ημερομηνία ανάλωσης.
Τι αλλάζει; Ποιές είναι  οι σκέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής;

Γνωρίζατε ότι 80 εκατομμύρια τόνοι φαγητού καταλήγουν ετησίως στα σκουπίδια; Απο αυτά, περίπου 170 κιλά φαγητού αντιστοιχούν στον καθένα απο εμάς.  Ο αριθμός αυτός έχει προβληματίσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία αποφάσισε να προχωρήσει σε αλλαγές οι οποίες σταδιακά θα οδηγήσουν στην μείωση του παραπάνω αριθμού και θα προσφέρουν πολλαπλά οφέλη.

Οι πρώτες σκέψεις προς την επίτευξη του παραπάνω στόχου αφορούν την τροποποίηση του περιεχομένου των ετικετών. Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σκέφτεται να προχωρήσει σε αλλαγές που αφορούν την αναγραφόμενη ημερομηνία λήξης και την ημερομηνία ανάλωσης. Ποιά, όμως, είναι η ουσιώδης διαφορά ανάμεσα στις δύο έννοιες;

Ποιές είναι, όμως, οι σκέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σχέση με τις δύο αυτές ημερομηνίες;

1. Η πρώτη σκέψη που τέθηκε προς συζήτηση είναι να καταργηθεί η αναγραφή της ημερομηνίας λήξης απο τα προϊόντα, τα οποία παραμένουν επι μακρό χρονικό διάστημα αναλλοίωτα, όπως είναι, για παράδειγμα, ο καφές, το τσάι, το ρύζι και τα μακαρόνια.
2. Η δεύτερη σκέψη είναι να καταργηθεί η αναγραφή της ημερομηνίας λήξης απο όλα τα προϊόντα και συνεπώς να παραμείνει μόνο η ημερομηνία ανάλωσης σε όσα απο αυτά είναι αναγκαίο.
3. Η τρίτη εναλλακτική είναι να αντικατασταθούν οι ημερομηνίες λήξης και ανάλωσης απο άλλους λεκτικούς σχηματισμούς ή να αποδοθούν οι δύο αυτές έννοιες με σύμβολα ή άλλες ενδείξεις. Αυτό, όμως, θα σήμαινε πως μια ενδεχόμενη λεκτική απόδοση των εννοιών θα έπρεπε να μεταφραστεί και στις 24 επίσημες γλώσσες της Ένωσης και μάλιστα με τέτοιον τρόπο ώστε να μην τεθεί ζήτημα παρερμηνείας σε κάποια απο αυτές.
4. Η τέταρτη πρόταση έρχεται απο το Κέντρο για την Ευρωπαϊκή Πολιτική με έδρα το Freiburg (Centre for European Policy: https://www.cep.eu/de.html ). Οι ειδικοί προτείνουν την αναγραφή και των δύο ημερομηνιών στα προϊόντα καθώς έτσι, οι καταναλωτές ενημερώνονται πλήρως και με σαφήνεια για την ασφάλεια κατανάλωσης του προϊόντος.
   
   Φυσικά, το ενδεχόμενο να παραμείνει η σχετική νομοθεσία ως έχει, παραμένει ανοιχτό. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει με όλους τους τρόπους την αναγκαιότητα αλλαγής, καθώς διαπιστώνεται συνεχώς ότι καταλήγουν στα σκουπίδια φαγητά τα οποία είναι μεν κατάλληλα προς κατανάλωση, έχει παρέλθει δε η ημερομηνία λήξης αυτών. Γι΄αυτό αναζητείται ενας εναλλακτικός τρόπος σήμανσης των προϊόντων ο οποίος θα επιτύχει τον περιορισμό της σπατάλης αλλά συγχρόνως θα εξασφαλίζει την ασφάλεια των καταναλωτών. Αναμένουμε, λοιπόν, όλοι τις εξελίξεις.

Βιολογικά προϊόντα και τεχνολογίες τροφίμων.
Ποιά είναι η σχέση τους;

 Η ραγδαία εξάπλωση της πανδημίας σε συνδυασμό με την ανάγκη αναζήτησης πιο υγιεινών διατροφικών επιλογών και ενός ισορροπημένου τρόπου διατροφής στρέφει ολοένα και περισσότερο το ενδιαφέρον των καταναλωτών στα βιολογικά προϊόντα. Όχι άδικα θα προσθέσουμε εμείς… Συνεπώς, η αύξηση της ζήτησης πιστοποιημένων βιολογικών προϊόντων είναι δεδομένη, ενώ ενέργειες οπως το “Farm to Fork” στοχεύουν, ακριβώς, στην αύξηση της ζήτησης βιολογικών προϊόντων.

Αναπόφευκτα, λοιπόν, αναπτύσσονται, συνεχώς, νέοι μέθοδοι επεξεργασίας τροφίμων. Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο οι νέες αυτές τεχνολογίες είναι ενδεδειγμένες για την επεξεργασία των βιολογικών προϊόντων καθώς, επίσης, κατά πόσο αυτές συνάδουν με τις αρχές και τους κανόνες που θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Προκειμένου να δωθεί απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα είναι απαραίτητο να αξιολογηθούν οι νέες αυτές μέθοδοι και γι΄αυτό το λόγο αναπτύχθηκαν κριτήρια αξιολόγησης αυτών και τελικά προκύπτει το συμπέρασμα κατά πόσο αυτές μπορούν να εφαρμοστούν στα βιολογικά προϊόντα.

Τα κριτήρια είναι τρία και βασίζονται στις αρχές που θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις σχετικές οδηγίες της.

1. Αρχικά, οι μέθοδοι και τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται θα πρέπει να είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Αυτό, πρακτικά σημαίνει ότι θα πρέπει να αξιοποιούν όσο το δυνατόν λιγότερη ενέργεια και να λειτουργούν με σεβασμό προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Παράλληλα, το ενεργειακό τους αποτύπωμα στο περιβάλλον οφείλει να είναι χαμηλό ενώ θα πρέπει να συμβάλλουν στη διατήρηση και βιοποικιλότητα του εδάφους.
2. Το δεύτερο κριτήριο είναι ο σεβασμός στην ποιότητα και στις ιδιότητες του ίδιου του προϊόντος. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά του προϊόντος θα μένουν αναλλοίωτα ακόμη και μετά την επεξεργασία του προϊόντος. Ενδεικτικά, θα πρέπει να αποφεύγεται – ή κατά το δυνατόν – να περιορίζεται η χρήση πρόσθετων συστατικών και μεθόδων που επηρεάζουν την ποιότητα του προϊόντος και τα φυσικά χαρακτηριστικά που αυτό φέρει. Μάλιστα, το αναλλοίωτο του προϊόντος θα πρέπει να διασφαλίζεται σε όλα τα στάδια επεξεργασίας.
3. Το τρίτο κριτήριο αφορά κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες. Τι σημαίνει αυτο; Ο κάθε τόπος στον οποίο παραδοσιακά παράγεται ένα προϊόν έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά που αφορούν την βιοποικιλότητα του τόπου, την συνταγή που ακολουθείται, καθώς και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που αφορούν την διαδικασία παραγωγής του προϊόντος. Οι μέθοδοι επεξεργασίας, λοιπόν, οφείλουν να συνυπολογίζουν όλους τους παραπάνω παράγοντες και να λειτουργούν με σεβασμό προς τα στοιχεία αυτά.

Τα παραπάνω κριτήρια θα εφαρμοστούν – στα πλαίσια μιας πιλοτικής φάσης – για την αξιολόγηση των μεθόδων επεξεργασίας κι εφόσον τα αποτελέσματα αλλά και η όλη διαδικασία είναι η αναμενόμενη, θα γνωστοποιηθούν στην ευρεία αγορά.

Εν κατακλείδι να σημειώσουμε ότι είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τι καταναλώνουμε. Είναι σαφές, λοιπόν, ότι το τελικό προϊόν επηρέαζεται κατά την διαδικασία επεξεργασίας και συνεπώς αυτή θα πρέπει να είναι η κατάλληλη και να σέβεται απόλυτα τις ιδιότητες του προϊόντος. Εφόσον εξασφαλιστεί αυτό, η εμπιστοσύνη των καταναλωτών θα αυξηθεί οδηγώντας σε ταυτόχρονη αύξηση της ζήτησης.

Νέες αλλαγές στο Νόμο περί Εφοδιαστικής Αλυσίδας. Ποιούς αφορά; Τί νέο φέρνει;

Η νέα νομοθεσία σχετικά με την εφοδιαστική αλυσίδα ειναι πια γεγονός στον γερμανικό νομικό κόσμο! Μάλιστα, η εν λόγω νομοθεσία θα τεθεί αρχικά σε εφαρμογή το 2023 και θα αφορά επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω απο 3.000 εργαζομένους, ενώ απο το 2024 θα ισχύει και για επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω απο 1.000 εργαζομένους. Η ανάλυση του ζητήματος αφορά και τους Έλληνες επιχειρηματίες – παραγωγούς καθώς η νομοθεσία θα ισχύσει και για επιχειρήσεις με έδρα το εξωτερικό, οι οποίες όμως διατηρούν υποκαταστήματα στη Γερμανία και πληρούν τις παραπάνω αριθμητικές προϋποθέσεις.

Στόχος του νομοθέτη είναι η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του περιβάλλοντος. Τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και η γερμανική κυβέρνηση έχουν επιβεβαιώσει αρκετές περιπτώσεις καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (παιδική εργασία, μαύρη εργασία κλπ.) καθώς και περιπτώσεις περιβαλλοντικής επιβάρυνσης (παράνομη υλοτομία). Γι’ αυτό και αποτελεί βασικό μέλημα η προστασία της παγκόσμιας διατροφικής αλυσίδας και σε αυτά τα πλαίσια κινείται η παρούσα νομοθετική αλλαγή.

Μια σύντομη παρουσίαση των βασικών σημείων του νόμου θα βοηθούσε στην καλύτερη κατανόηση αυτού και θα προετοίμαζε τους επιχειρηματίες σχετικά με τις επερχόμενες αλλαγές.

• Αρχικά, τίθεται επί τάπητος το ζήτημα της κοινωνικής ευθύνης. Η κοινωνική ευθύνη των επιχειρήσεων σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθίσταται υποχρεωτική. Μέχρι και σήμερα παρέμενε στη διακριτική ευχέρεια των επιχειρήσεων τα μέτρα που θα λάμβαναν σχετικά με τα δύο αυτά ζητήματα. Πλέον η υποχρεωτικότητα είναι γεγονός.

• Επιπλέον ο νόμος προβλέπει προληπτικά μέτρα τα οποία θα λαμβάνουν οι επιχειρήσεις προκειμένου να περιορίζουν ή ακόμη και να μηδενίζουν την περιβαλλοντική επιβάρυνση ενώ όλες τους οι ενέργειες θα κινούνται με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα.
  
• Φυσικά οι παραπάνω εξαγγελίες θα ήταν ανεδαφικές, αν δεν συνοδευόταν και απο σχετικούς ελέγχους των αρμόδιων αρχών. Έτσι, λοιπόν, η γερμανική ομοσπονδιακή αρχή οικονομικών επιστημών και ελέγχου εξαγωγών αναλαμβάνει δράση και μπορεί να προβαίνει σε ελέγχους προκειμένου να διαπιστώνει την ύπαρξη ή μη παραβάσεων. Να σημειωθεί ότι τα πρόστιμα θα είναι αρκετά “τσουχτερά”.

• Αξιοσημέιωτο είναι, επίσης, το γεγονός ότι ενδιαφερόμενοι των οποίων τα ανθρώπινα δικαιώματα πλήττονται ή απειλούνται άμεσα, μπορούν να ενημερώνουν την παραπάνω αρμόδια αρχή ώστε αυτή να προβαίνει σε σχετικό έλεγχο. Έτσι, αποκτούν φωνή και δύναμη ενώ, συγχρόνως, διευκολύνεται η πρόσβαση στη δικαστική διαδικασία καθώς μειώνεται το κόστος και οι προϋποθέσεις συμμετοχής τους σε μια ενδεχόμενη δίκη.

• Τέλος, Ο νόμος λαμβάνει υπόψιν και ορισμένες περιβαλλοντικές υποχρεώσεις που απορρέουν από τρεις συμβάσεις που έχουν επικυρωθεί από τη Γερμανία, οι οποίες όμως αποσκοπούν ουσιαστικά στην προστασία της ανθρώπινης υγείας. Αυτές προβλέπουν την αποφυγή ρύπων και των εκπομπών υδραργύρου, καθώς και τον έλεγχο των διασυνοριακών μετακινήσεων επικίνδυνων αποβλήτων. Εκτός από τις παραπάνω συμφωνίες, ο νόμος προβαίνει και στην προστασία των δημοσίων αγαθών του εδάφους, του νερού και του αέρα λαμβάνοντας τα απαραίτητα μέτρα.

Οι ειδικοί αξιολογώντας τον νέο νόμο και τις αλλαγές που αυτός φέρει τονίζουν ότι πρόκειται, σαφώς, για ένα θετικό βήμα με σημαντικές καινοτομίες, όμως σίγουρα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης και περαιτέρω αλλαγών. Αποτελεί, ωστόσο, συνείδηση όλων ότι η προστασία του περιβάλλοντος και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μας αφορά όλους και είναι χρέος όλων μας να τα προστατεύσουμε σθεναρά.