Τί ρόλο παίζει τελικά η ετικέτα οικολογικού αποτυπώματος για τον καταναλωτή;
Ποιοί παράγοντες διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιλογή του καταναλωτικού κοινού να προτιμήσει ένα προϊόν και να απορρίψει κάποιο άλλο; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό κάθε άλλο παρά εύκολη είναι και σίγουρα η επιστήμη του Marketing πιο αρμόδια να δώσει τις κατάλληλες απαντήσεις. Ερευνητές, όμως, από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης απέδειξαν ότι πλεόν προστίθεται και μία ακόμη συνισταμένη στη δυσεπίλυτη αυτή εξίσωση της αγοράς.
Η προτίμηση των καταναλωτών απέναντι σε τρόφιμα που φέρουν ετικέτα οικολογικού αποτυπώματος ήταν το ζητούμενο της έρευνας αυτής. Στο περιοδικό Environment and Behavior δημοσιεύτηκαν το 2021 τα πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα μιας ανασκόπησης. Συγκεκριμένα, καταγράφηκε σχετική προτίμηση των πιο βιώσιμων περιβαλλοντικά τροφίμων και ποτών στις 60 από τις 76 μελέτες που είχαν πραγματοποιηθεί μέχρι εκείνο το χρονικό σημείο.
Στη δεύτερη φάση οι ερευνητές διεξήγαγαν έρευνα για την επίδραση των ετικετών σε περιβάλλον ψηφιακού online σουπερμάρκετ. Η βαθμολογία των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της συνολικής γκάμας των αγορασθέντων προϊόντων εμφανίστηκε μεινωμένη αφ΄ής στιγμής παρουσιάστηκαν στους καταναλωτές προϊόντα με ετικέτες οικολογικού αποτυπώματος. Ωστόσο, η επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, Dr. Christina Potter, δήλωσε πως η έρευνα της καταναλωτικής συμπεριφοράς στο πλαίσιο ενός ψηφιακού σουπερμάρκετ δεν μπορεί να προσφέρει ουσιαστικά συμπεράσματα για την αγορά τροφίμων στον πραγματικό κόσμο.[1]
Η τρίτη φάση της έρευνας έλαβε χώρα σε συνθήκες πραγματικής αγοράς. Συγκεκριμένα, η μελέτη διενεργήθηκε σε καφετέριες οι οποίες προσέφεραν στους επισκέπτες τους προϊόντα με, αλλά και χωρίς ετικέτες οικολογικού αποτυπώματος για διάστημα 31 εβδομάδων. Για να γίνει δυνατή η σύγκριση της συμπεριφοράς, οι ερευνητές επέλεξαν να προσφέρονται τρόφιμα χωρίς ετικέτες για τις πρώτες 15 εβδομάδες της τρίτης φάσης. Τη 16η εβδομάδα τοποθετήθηκαν οι ετικέτες σε ορισμένα από τα τρόφιμα που μπορούσε κανείς να απολαύσει στα καφέ. Τα αποτελέσματα δεν ήταν εξίσου ενθαρρυντικά με τις δύο πρώτες φάσεις. Προς έκπληξη όλων η πλειονότητα των προϊόντων που προτίμησαν οι καταναλωτές ήταν υψηλού οικολογικού αποτυπώματος.
Έτσι, έγινε αντιληπτό ότι το ζητούμενο για λύσεις βιώσιμες με μικρότερο αντίκτυπο στο περιβάλλον είναι σχεδόν απίθανο να επιτευχθεί μόνο μέσω της σήμανσης στη συσκευασία των προϊόντων. Επομένως, η ευθύνη της υιοθέτησης φιλικών προς το περιβάλλον διατροφικών συνηθειών δεν μπορεί να βαρύνει αποκλειστικά το καταναλωτικό κοινό. Όλοι οι κρίκοι της εφοδιαστικής αλυσίδας και, κυρίως, οι παραγωγοί είναι αυτοί που πρέπει να θέσουν ως στόχο τη διάθεση στην αγορά προϊόντων με χαμηλό οικολογικό αποτύπωμα.
[1] Πηγή: https://www.foodnavigator.com/Article/2022/09/06/do-ecolabels-drive-sustainable-choices,